Sosyal Bilimler Lisans Öğrencilerinin Okuması Gereken Romanlar
Öğrenciler benden sıklıkla bir okuma listesi istiyorlar. Geçenlerde de belirttiğim üzere, lisans yıllarını ben “a” olacağım, ben “b” olacağım, diplomamda “bu” yazacak diye geçirmektense dünya hakkında bir şeyler anlamaya başlamış bir insan olmaya başlayacağım diye geçirmekte daha büyük fayda var. Dahrendorf’u, Poulantzas tartışmasını bize hocalarımız okuttu ODTÜ’de, evet, Foucault’dan bahsetmeye başlamıştık, belki neden bahsettiğimizi bile bilmeden. Ancak, lisans yılları için belki de olmazsa olmaz, bu kısıtlı okuma dağarcığı değil, bütün insanlığın ortak hazinesi olan romanları okumak. Kötü bir teorik metin okumaktansa, iyi bir roman okumak katbekat tercih edilebilir bir şey.
Gaziantep’te sağolsun, Mehmet Nuri Gültekin yıllardır roman okumak ve sosyal bilimler arasındaki bağı kurmakla ilgili ders vermekte olduğu için bana çok da kalan bir mesele olmadı.
Ancak, sanırım kitapevlerinin ölmesiyle eskiden bir ziyarette gerçekleştirilebilecek birikim -çünkü her kitabın bir yeri ve sırası vardı kitapevlerinde- şimdi internette neye göre sıralandığı belirsiz listeler arasında kaybolup gidiyor. O nedenle tekrar maalesef, edebiyatçıların yapması gereken, edebiyatın temel eserleri listesinin de sıralaması biz sosyal bilimcilere kalıyor.
ODTÜ’ye girdiğimde gerçekten sevdiğim şeyin edebiyat olduğunu düşünüyordum, sonra felsefe, sonra toplumsal meseleler -bugünün aksine o zamanlar sosyolojinin esamesi bile okunmazdı neredeyse. Hatta bir kere daha sınava girersem edebiyat yazmalıyım düşüncesine bile bir vakitler sahip olduğumu söyleyebilirim. Neyse ki böyle korkunç bir hatayı yapmamışım. Yıllar sonra, karşılaştırmalı edebiyat bölümleri ve o cihedin insanlarıyla tanıştıkça bir akademik alan olarak edebiyata duyduğum şaşkınlıkla karışık soğukluk azaldı, hatta yok bile oldu denilebilir. Ancak, gerçek şu ki, edebiyat en azından ülkemizde, edebiyatçılara bırakılamayacak kadar önemli bir mesele.
Aşağıdaki listede her yazardan bir kitap var, ancak o her kitaptan bir yığın yol açılıyor, o yolları katetmek de okuyucuya kalmış. Benim açımdan önem sırasına -ya da hatırlama sırasına- göre ilk kısımda dünya literatürünü bulabilirsiniz. Aşağıdaki liste, beni ben yapan yazarların son derece subjektif bir sıralaması. Tabii bu Türkçe yazmayan yazarların bir listesi, umarım vakit bulduğumda bir de Türkçe yazan yazarların listesini blog üzerinden paylaşabilirim.
Albert Camus Yabancı
Jean Paul Sartre Bulantı
Wilhelm Reich Dinle Küçük Adam
Fyodor Mihailoviç Dostoyevski Karamazov Kardeşler (İletişim baskısı ve Ergin Altay çevirisi)
Honore de Balzac Goriot Baba
Robert M. Pirsig Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı
Ursula K. Leguin Mülksüzler
Gabriel Garcia Marquez Yüzyıllık Yalnızlık
Jack Kerouac Yolda
Umberto Eco Gülün Adı (Foucault Sarkacı mı bu mu diye kararsız kaldım ama ilk defa Eco okuyacaklar için bu daha iyidir.)
Andre Malraux Kanton’da İsyan (Bunun baskısı yok sanırım, benim kastettiğim Atilla İlhan çevirisi)
Gustave Flaubert Duygusal Eğitim (Cemal Süreya çevirisi)
Alexandre Dumas Üç Silahşör
Jorge Luis Borges Alef
Jean-Jacques Rousseau İtiraflar
John Steinbeck Gazap Üzümleri
Upton Sinclair Şikago Mezbahaları
Lev Tolstoy İvan İlyiç’in Ölümü
Ivan Turgenyev Babalar ve Oğullar
Scott Fitzgerald Muhteşem Gatsby
John Fowles Büyücü
Jeanette Winterson Vişnenin Cinsiyeti (yakın zamanda çevrilmeye başladı Türkçe’ye, ben İngilizce’den okudum, hararetle tavsiye ederim)
John le Carré Tinker Tailor Soldier Spy ya da sanırım Köstebek (listedeki en hafif ve en eğlenceli kitap)
George Orwell Aspidistra (İngilizcesi Keep the Aspidistra Flying idi yanlış hatırlamıyorsam, Aspidistra öyle gizemli bir şey değil, hepimizin evinde olan koca yeşil yapraklı orta sınıflık timsali bitki, 1984’ten çok daha iyi ama değeri bilinmemiş bir kitaptır.)
Thomas Mann Büyülü Dağ
Günter Grass Teneke Trampet (Listede umarım çevirisi iyidir dediğim tek kitap, çünkü ben İngilizcesinden okudum)
Not: Linkler ben nasıl kitap alıyorsam ona göre hazırlanmıştır, Amazon veya İletişim’den her hangi bir getirisi bulunmamaktadır.
